München kerst

Dinsdag 24 december reizen we per ICE-trein rechtstreeks naar München, de op twee na grootste stad van Duitsland. We nemen onze intrek in het viersterren NH Collection München Bavaria.

Woensdag 25 december bezichtigen we het fascinerende centrum van München waarvan de sporen teruggaan tot de middeleeuwen. Ieder gebouw is er een monument: het Neue en het Alte Rathaus of de Peterskirche, de oudste kerk in de historische stadskern, en natuurlijk – slechts enkele stappen verder – de Frauenkirche met de groenkoperen torenhelmen. De Beierse vorsten gaven aan het begin van de 19e eeuw hun stad het klassiek Griekse aanzien. Er verrezen vele fraaie classicistische gebouwen met als hoogtepunt de Königsplatz met zijn indrukwekkende toegangspoort (Propyläen).
In het Nationaltheater is bij de Bayerische Staatsoper vanavond bij de opvoering van Donizetti's komische opera La fille du régiment de sopraan Pretty Yende en mezzosopraan Susan Graham belangrijke solisten. Dit luchtige melodrama is een vat vol van zowel hilarische ongelukken als oprechte momenten van jeugdige overmoed. De opera speelt zich hoog in de Oostenrijkse Alpen af en vertelt het verhaal van Marie, een onverschrokken jonge wees die wordt opgevoed door een regiment Franse soldaten.

Donderdag 26 december brengen we een bezoek aan de Alte Pinakothek. München kent drie Pinakotheken: de Neue Pinakothek (die nu enkele jaren gesloten is voor renovatie), de Pinakothek der Modernen en de Alte Pinakothek. Pinakothek is eigenlijk een oudgrieks woord voor een bepaalde ruimte in de tempel, maar in Duitsland een term geworden voor de plaats waar kunst tentoongesteld wordt, een museum dus. Tezamen herbergen deze drie musea uitzonderlijke collectie kunst vanaf de vroege renaissance tot aan heden. De Alte Pinakothek concentreert zich op kunst uit de renaissance en barok. De oorsprong van de verzameling ligt bij hertog Willem IV van Beieren. Hij bestelde bij Peter Paul Rubens enkele jachttaferelen en kocht ook enkele belangrijke werken van Albrecht Dürer aan. Zijn opvolgers breidden de collectie gestaag uit.
In het Nationaltheater kunt u deze avond het ballet Romeo & Julia zien dat Prokofjev schreef in de jaren '30. Oorspronkelijk had het een 'happy end', maar uit voorzorgsmaatregelen tegen de onberekenbare (kunst)politiek volgde Prokofjev uiteindelijk het oorspronkelijke verhaal.

Vrijdag 27 december krijgen we een rondleiding in het Lenbachhaus, een prachtige Italiaanse villa waar de 19e-eeuwse schilder Franz von Lenbach gewoond heeft. Het museum is wereldberoemd om zijn unieke collectie werken van de kunstenaars van Der blaue Reiter, zoals Kandinsky, Marc en Macke.
In het Cuvilliés-Theater staat deze avond de Duitse versie van Le nozze di Figaro van Mozart op het programma. Het Cuvilliés-Theater bevindt zich in de Residenz en beschouwt men nu als een van de mooiste rococotheaters die er nog zijn. De stijl van rococo ontwikkelde zich rond 1720 als tegenreactie op de strenge classicistische stijl en laat zich kenmerken door asymmetrie, nadruk op elegantie en het lieflijke en luchtige karakter. Het kleurgebruik typeert zich door de zachte tinten, met veel gebruik van pastel. De Fransman  François de Cuvilliés bracht de rococo naar het zuiden van Duitsland.

Zaterdag 28 december staat de Residenz van München op het programma. Van oorsprong is het een stadskasteel, maar in de loop der eeuwen fors uitgebreid. Het was eeuwenlang het onderkomen van diverse Beierse hertogen, koningen en andere keurvorsten. Wat in 1385 begon als een kasteel in de noordoostelijke hoek van de stad (de Neuveste, of nieuwe citadel) werd in de loop der eeuwen omgevormd tot een prachtig paleis, waarvan de gebouwen en tuinen zich steeds verder in de stad uitstrekten.
In de Isarphilharmonie, de voorlopige thuisbasis van de Münchner Philharmoniker, staat vanavond de Negende Symfonie van Beethoven op het programma. Het is in München een traditie rond de jaarwisseling. Deze symfonie is voor altijd verbonden met de eenwording van West- en Oost-Duitsland in 1989 met de historische uitvoering onder leiding van Leonard Bernstein. Maar ook in muzikaal opzicht heeft deze symfonie met zijn grandioze finale een geweldige invloed gehad, al kwamen die eerste effecten pas later in de 19e eeuw goed op gang. Lange melodiefrasen vormen een typisch romantisch kenmerk; de geheimzinnige inleiding stond model voor enkele Bruckner-symfonieën. Het toevoegen van een koor en zangsolisten in het laatste deel was nooit eerder in een symfonie gedaan, maar kreeg wel navolging door onder meer Mahler.

Zondag 29 december verlaten we na het ontbijt München en keren we per ICE-trein huiswaarts.